Một thời để nhớ

THẤM TỪ TUỔI THƠ

Mẹ tôi cả đời chưa từng đọc xong một cuốn tiểu thuyết, xa lạ với những khái niệm văn chương, cũng chẳng hiểu thế nào là số phận con người trong văn học. Nhưng mẹ luôn trân trọng những cuốn sách mà mẹ gặp được trên đường đời.

thoi-tho-au

Tôi sống xa ba mẹ từ khi tôi mới 6 tuổi và em trai tôi mới lên 3. Ba mẹ tôi vào Nam làm việc, ba là thợ xây, mẹ đi ve chai chuyên mua lại những đồ bỏ đi của người ta. Trong số đó mẹ mua được sách. Mẹ tôi cả đời chưa từng đọc xong một cuốn tiểu thuyết, xa lạ với những khái niệm văn chương, cũng chẳng hiểu thế nào là số phận con người trong văn học. Nhưng mẹ luôn trân trọng những cuốn sách mà mẹ gặp được trên đường đời. Mẹ thường vuốt lại sách cho phẳng phiu để khi nào có người từ Nam ra Bắc mẹ lại gửi sách về ngoài Bắc cho chúng tôi. Thế là giữa những bộ quần áo, giữa những gói kẹo dừa… có một món quà đầy tri thức - là sách.

Cuốn sách đầu tiên mà tôi đọc chính là cuốn Thời thơ ấu của Maxim Gorki. Tôi chọn cuốn sách ấy đơn giản là vì nghe tiêu đề có vẻ gần với lứa tuổi của mình. Thế mà không ngờ rằng cuốn sách đã đủ sức hấp dẫn đến mức tôi chong điện ngồi đọc xuyên đêm, hồi hộp dõi theo từng câu chuyện của nhân vật. Nước mắt tôi cứ rơi nhạt nhòa xuống từng trang giấy, ướt đẫm những trang sách cũ từ khi nào không hay. Tôi thấy thương cậu bé Alexei và cảm thông bao nhiêu nỗi đắng cay cùng cực của cậu quá. Trong đầu không ngừng đặt câu hỏi: Tại sao mọi người lại không yêu thương cậu? Có cách nào giúp cậu bé ấy không? (Thú thực rằng ở tuổi lên 10, khi đó tôi không hề biết đến bộ ba cuốn tự truyện của tác giả). Lần đầu tiên tôi được cảm nhận rất rõ ràng một niềm xúc động lớn lao đang bung tỏa ở trong mình mà chẳng thể gọi tên cho rõ ràng, rành mạch. Lần đầu tiên tôi thấu hiểu được cảm giác trái tim mình hình như đã được cơi nới và có sức chứa lớn hơn. Ấn tượng sâu đậm về sự cảm thông với cuộc đời nhân vật Alexei vẫn theo tôi đến tận bây giờ: tôi khát khao được sống một cuộc đời lớn hơn vòng tròn an toàn của mình, được sống vì người khác hơn và trân trọng cuộc sống của mình hơn. Từ Thời thơ ấu, một nguồn cảm hứng với văn chương nói chung và với những tác phẩm văn học Nga nói riêng được khơi lên trong tôi. Để sau này, tôi luôn cố gắng tìm đọc thêm nhiều tác phẩm văn học Nga kinh điển, mong muốn được khám phá những bí ẩn trong từng câu từ khuất dưới mỗi trang văn…

Nguồn cảm hứng từ ngày lên 10 đó vẫn còn trong tôi cho đến tận bây giờ.

i

Nước Nga trong tôi rất gần mà cũng rất xa. Gần tới mức cơ hồ nhắm mắt lại thôi là trí tưởng tượng đã kịp đưa tôi phiêu du tới đó. Nhưng cũng chỉ cần mở mắt ra là lại trở về với hiện thực là khoảng cách hơn 6.000 km xa xôi. Trong những năm tháng khi còn ngồi ở giảng đường đại học, cuối tuần nào tôi cũng lên thư viện quốc gia, chọn những cuốn sách và ngồi ở đó mải mê đọc từ sáng tới tối. Tôi đã đi qua bao nhiêu thân phận con người của F.M. Dostoyevsky, của Ivan Sergeyevich Turgenev, của Anton Pavlovich Chekhov… Mỗi nhân vật với những số phận riêng, họ hiện lên rất thực ở cả bên ngoài trang sách. Đọc nhiều, tôi mới nhận ra rằng thì ra nhân loại có những mẫu số chung: có những niềm hạnh phúc và những nỗi đau của cá nhân gắn liền với vận mệnh quốc gia. Tuổi trẻ của tôi được tiếp sức bởi lý tưởng của nhân vật Pavel trong Thép đã tôi thế đấy: “Cái quý nhất của con người ta là sự sống. Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa, ân hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì dĩ vãng ti tiện và hèn đớn của mình, để khi nhắm mắt xuôi tay có thể nói rằng: tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời, sự nghiệp đấu tranh giải phóng loài người....”.  Cả nước Nga thân thương và cả Việt Nam của tôi đều có những thế hệ anh hùng đã sống và cống hiện trọn vẹn cho lý tưởng chung của đất nước. Tôi thấy được một phần lịch sử nước mình thông qua những trang văn của nước Nga.

mobile_high-4tu

Hiện tại, tôi đã trở thành giáo viên dạy Văn. Trong những giờ cảm thụ văn học, tôi cùng với học trò của mình đã có những giây phút ngồi cạnh nhau đọc thơ Nga, đã cùng chia sẻ về những điều tâm đắc khi đọc từng tác phẩm, và có cả những phút giây đắm mình trong sự quyến rũ mê hồn của các tác phẩm Nga kinh điển nổi tiếng thế giới. Tôi đã mở rộng vốn hiểu biết của mình, được đón nhận những tri thức mới, những góc nhìn mới về cuộc sống thông qua những tác phẩm Nga. Tôi đã được mẹ truyền cho tình yêu với nước Nga thông qua những tác phẩm văn học (dù cho có là một cách rất tình cờ) nên mong muốn rằng mình cũng có thể truyền tình yêu ấy cho những học trò nhỏ của mình.

Có những mối duyên được duy trì từ lần gặp đầu tiên gặp gỡ. Tôi có duyên gặp được cả một nền văn học Nga từ thời niên thiếu để rồi mối duyên này đồng hành cùng tôi đến suốt cả cuộc đời.

       NGUYỄN THỊ NGÂN, TP Hồ Chí Minh

        (Bài tham gia cuộc thi viết “Kỷ niệm sâu sắc về nước Nga và tình hữu nghị Việt-Nga”)

Dòng sự kiện

Vọng mãi tiếng chuông làng Kha-tưn Vọng mãi tiếng chuông làng Kha-tưn
Về khu tưởng niệm chiến tranh ở Kha-tưn, Cộng hòa Bê-la-rút.
THIÊNG LIÊNG CHIẾN THẮNG VĨ ĐẠI THIÊNG LIÊNG CHIẾN THẮNG VĨ ĐẠI
Ngày Chiến thắng 9 tháng 5 rất đỗi thiêng liêng với mọi người dân Liên bang Nga.