A.K. XAVRAXỐP VỚI HỘI HỌA TRỮ TÌNH

 Alếchxây Cônđratievích Xavraxốp (24/5/1830-8/10/1897) sinh ra trong một gia đình thương gia. Ông bắt đầu vẽ sớm và năm 1838 đã là học trò của giáo sư Rabus tại Trường Hội họa, Điêu khắc và Kiến trúc Mátxcơva. Sau khi tốt nghiệp năm 1850, ông bắt đầu vẽ chuyên về tranh phong cảnh. 

Năm 1852, ông đến Ucraina. Sau đó, vào năm 1854, nhận lời mời của nữ công tước Maria Grand Nikolayevna, Chủ tịch Viện Hàn lâm Nghệ thuật Hoàng gia, ông chuyển về Xanh Pêtécbua. Năm 1857, Xavraxốp trở thành giáo viên tại Trường Hội họa, Điêu khắc và Kiến trúc Mátxcơva . Lớp học trò xuất sắc của ông là Ixắc Levitan và Cônxtantin Côrôvin đã luôn đến nhớ thầy giáo của họ với sự ngưỡng mộ và lòng biết ơn.

 Cũng trong năm 1857, ông kết hôn với Sophia Karlovna Hertz, em gái của Nhà nghiên cứu Lịch sử Hội họa K. Hertz. Thường xuyên lui tới gia đình họ là các nhà nghiên cứu nghệ thuật hội họa và các nhà sưu tập tranh trong đó có Paven Tơretiacốp. Xavraxốp trở nên đặc biệt thân thiết với Vaxili Perốp. Perốp giúp ông vẽ những con thuyền tracker trong “Sông Vônga gần Yuryevét”, Xavraxốp vẽ phong cảnh cho bức "Bẫy chim" và “Những người thợ săn ở Bivouac” của Perốp. Trong những năm 1860, ông sang Anh và Thụy Sĩ để xem các triển lãm quốc tế và ông đã viết rằng các cuộc Triển lãm hội họa thế giới thời điểm hiện tại bổ ích hơn bất cứ một Viện Hàn lâm nghệ thuật nào cho mỗi cá nhân họa sĩ. Các họa sĩ chịu ảnh hưởng bởi phong cách vẽ của ông nhiều nhất là họa sĩ người Anh John Constable và họa sĩ Thụy Sĩ Alexandre Calame.

 ”Khi đàn quạ trở về” (1871) được nhiều nhà phê bình đánh giá cao trong sự nghiệp nghệ thuật của Xavraxốp.Ông dùng những hình ảnh rất đỗi bình thường, thậm chí tầm thường, là đàn quạ; sự trở về của đàn chim như là tín hiệu của mùa xuân trong cái cảnh quan cực kỳ đơn giản. Xavraxốp đã chuyển tải được cảm xúc của ông trong tranh trước thiên nhiên chuyển mùa từ mùa Đông lạnh lẽo sang Xuân ấm áp.

Đó là một thể loại mới của tranh phong cảnh trữ tình, sau này các nhà phê bình gọi là phong cảnh tâm trạng. Bức tranh mang lại cho ông danh tiếng rộng khắp. Năm 1870, ông trở thành một thành viên của nhóm Peredvizhniki. Năm 1871, sau cái chết của con gái là một cuộc khủng hoảng trong đời sống nghệ thuật của ông. Các rủi ro trong cuộc sống cá nhân, và có thể, việc không hài lòng với sự nghiệp nghệ thuật của chính mình, là những lý do của thảm kịch - ông trở thành một người nghiện rượu. Mọi nỗ lực của người thân và bạn bè để giúp ông đều trở nên vô ích. 

Những năm cuối đời của Xavraxốp là cuộc sống của một người ăn xin lang thang. Chỉ có người bảo vệ của Trường Hội họa, Điêu khắc và Kiến trúc Mátxcơva và Paven Tơretiacốp, người sáng lập Bảo tàng tranh Tơretiacốp, có mặt tại đám tang của ông vào năm 1897. 

                                                    NGHIÊM THỊ THANH HẢI